Dengeli bir beslenme sadece vücudunuzun sağlığı için önemli değil, aynı zamanda ağzınızın sağlığı üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir. Dişleriniz, diş etleriniz ve diliniz, yediğiniz ve içtiğiniz şeylerden etkilenebilir.

Ağız sağlığınızı sağlıklı bir şekilde sürdürmek için, hangi yiyeceklerin ve içeceklerin zararlı olabileceğini ve hangilerini tercih etmeniz gerektiğini öğrenmeniz gerekir. Şekerin dişleriniz üzerindeki etkileri iyi bilinmektedir – diş kaybına neden olabilecek diş çürümelerine katkıda bulunur. Ek olarak, asit de dişleriniz üzerindeki etkisi çok yıkıcıdır.

Tüm bu sebeplerle, diş aşınması problemiyle alakalı bilmeniz gerekenleri anlatacağımız bir yazı hazırlamak istedim. Diş aşınmasının etkileri ve nasıl tespit edilip yönetileceği hakkında daha fazla şey öğrenerek, daha sağlıklı seçimler yapmak için daha iyi bir bilgiye olmanızı hedefliyorum. Bu sonuçta sağlığınıza fayda sağlayacak ve aynı zamanda yaşam kalitenizi artıracaktır.

Diş minesi ve diş aşınması

Dişlerinizdeki mine vücudumuzun en sert ve en mineralli kısmıdır. Her dişin dış tabakasını kaplar, altındaki hassas diş kemiğini korur ve diş çürümesini önler.

Diş aşınması, diş minesinin kaybıdır ve asit saldırısından kaynaklanır. Mine aşındığında, dentin yani diş kemiği açığa çıkar; ağrıya ve hassasiyete neden olur.

Vücudumuzun diğer bölümlerinden (kemik veya kas gibi) farklı olarak, diş minesinde yaşayan hücreler bulunmaz. Bu, diş minesi bir kez yok edildiğinde, vücudumuzun onu yeniden oluşturamayacağı anlamına gelir. Bu nedenle, diş minemizin aşınmasını önlemek önemlidir. Diş minesi remineralize olabilir yani tekrar tamamlanabilir ama bu çok kısıtlı aşınmalar için asit ve mineral dengesi geri kazanılabildiğinde geçerli olan bir durumdur. Kısacası vücudumuzun diğer organları gibi direkt olarak kendini tamir etmesi çok zordur.

Diş Aşınmasının Teşhisi

Aşınma, genellikle dişlerdeki oyuklarda, diş yüzeyinin dışında ve ısırma uçlarında ortaya çıkar. Bu, altındaki dentin (ya da sement) dokusu, mineden daha koyu, sarı bir renkle ortaya çıkarabilir.

Dişin iç kısmı hassas olduğu için dişleriniz ayrıca sıcak ve soğuğa veya asitli yiyecek ve içeceklere karşı daha hassas olabilir. Bu hassasiyet diş minenizin sağlığıyla ilgili en büyük ipucudur.

Diş Aşınması Nasıl Oluşur?

Asitli bir şey yediğinizde veya içtiğinizde, dişlerinizdeki mine kısa bir süre yumuşaklaşır. Bu süre zarfında, mineral içeriğinin bir kısmını kaybeder.

Tükürüğünüz ağzınızdaki bu asitliği yavaşça önler ve doğal dengesine geri getirir. Bununla birlikte, bu asit atağı çok sık meydana gelirse, ağzınızın kendini yenileme şansı kalmaz.

Diş mineniz zayıfladığında, hasara karşı daha hassaslaşır ve kolayca yok olmaya başlar. Zamanla diş yüzeyinizi kaybetmeye başlarsınız.

Asitli yiyecekler ve içecekler

Asitli yiyecekler ve içecekler diş aşınmasına neden olabilir. Asitlik, ‘pH değeri’ ile ölçülür ve pH değeri 5.5’ten düşük olan her şey daha asidiktir ve dişlerinize zarar verebilir.

• Gazlı içecekler, maden suları ve karbonat içeren içecekler minenize zarar verme potansiyeline sahiptir. Şekersiz ya da ‘diyet’ markaları bile oldukça asitli oldukları için hasara neden olabilir.
• Meyve ve meyve suları gibi asitli yiyecekler ve içecekleri – limon ve portakal gibi narenciye – özellikle sık sık kullanıyorsanız, dişlerinize zararlı olabilecek doğal asitler içerir.
• Tatlandırılmış gazlı sular, dişlerinize zarar verebilecek zayıf asitler içerdiğinden büyük miktarlarda içildiğinde etkili olabilir.
• Çok miktarda içildiğinde, bazı alkol türleri de diş minenize zarar verebilir. Bu bira, elma şarabı ve prosecco olabilir. Gazlı içecek içeren karışımlar, tonikler ve limonatalar da aşınmaya neden olabilir.

Sporcu içecekleri

Birçok sporcu içeceği çürümenin yanı sıra diş erozyonuna da neden olabilecek maddeler içerir. Bununla birlikte, sporcuların susuz kalmaktan kaçınmaları önemlidir, çünkü bu ağız kuruluğu ve ağız kokusuna neden olabilir. Ağzımız için sağlıklı olmasının yanı sıra, su aynı zamanda en iyi hidrasyon kaynağıdır.

Tıbbi problemler ve aşınma

• Fiziksel olarak hasta olmanıza neden olan koşullar, minenizin aşınmasına neden olabilir çünkü kusmukta yüksek miktarda asit vardır.
• Gebelikte sabah bulantısı, Bulimia ve kemoterapi, düzenli kusma yaşamanıza neden olabilecek ve bu nedenle diş minesine zarar verebilecek sebeplerden sadece birkaçı.
• Mide tarafından üretilen asitler de ağza girebilir (buna gastro-özofageal reflü denir).
• Mide fıtığı veya özefagus sorunları olan veya çok fazla alkol içen insanlar, kusma nedeniyle diş aşınması yaşayabilirler.

Diş Aşınmasını Nasıl Önleriz?

Diş minenizin aşınmasını azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler:

• Sadece yemek zamanlarında asitli yiyecekler ve içecekler ile gazlı içecekler, karbonat içeren içecekler tüketin Bu, dişlerinize olan asit atağı sayısını azaltır.
• İçeceği ağzınızda bekletmeden ya da ağzınızın etrafında “şişirmeden” (çalkalamadan) hızlıca için. İçeceklerin boğazınıza hızlıca gitmesine yardımcı olmak ve dişlerinizle uzun süre temas etmesinden kaçınmak için bir pipet kullanın. Mesela kola gibi şekerli bir içeceği (tüketmenizi her ne kadar önermesemde) içeceğiniz zaman pipet kullanarak direkt yutmak ve dişlerinizi bununla çalkalamadan içmek çok önemlidir.
• Asidin giderilmesine yardımcı olacağından yemeklerinizi peynir veya süt ile bitirin.